Τι είναι η διαγνωστική στεφανιογραφία;
Η διαγνωστική στεφανιογραφία, είναι η συνήθης διαγνωστική μέθοδος για την αξιολόγηση των στεφανιαίων αρτηριών και την ακριβή διάγνωση της στεφανιαίας νόσου. Θεωρείται ο “χρυσός κανόνας” (gold standard) στην καρδιολογία για την διάγνωση και την εκτίμηση των στενώσεων των στεφανιαίων αγγείων.
Λόγω των επιπλέον διαγνωστικών μεθόδων που μπορούν να εφαρμοστούν κατά τη διενέργεια της διαγνωστικής στεφανιογραφίας όπως οι τεχνικές ενδοαγγειακής απεικόνισης με IVUS και OCT και η χρήση τεχνικών λειτουργικής εκτίμησης των στεφανιαίων αγγείων με τη χρήση FFR/RFR/IFR/CFR/IMR προσφέρει μοναδική και απόλυτη σχεδόν ακρίβεια στην ανάλυση και αξιολόγηση των στεφανιαίων αρτηριών που τροφοδοτούν την καρδιά με αίμα.
Πως πραγματοποιείται η επέμβαση της διαγνωστικής στεφανιογραφίας;
Η επέμβαση της διαγνωστικής στεφανιογραφίας περιλαμβάνει τη χρήση ενός ειδικού καθετήρα που εισάγεται μέσω της κερκιδικής (χέρι) ή της μηριαίας αρτηρίας (πόδι) και εν συνεχεία προωθείται στην καρδιά, και μέσο του οποίου εγχέεται εκλεκτικά σκιαγραφικό υγρό σε καθεμία από τις στεφανιαίες αρτηρίες που είναι υπεύθυνες για την παροχή αίματος στην καρδιά. Αυτό το υγρό επιτρέπει την απεικόνιση των στεφανιαίων αρτηριών μέσω ακτινοσκοπικών εικόνων και την ανάδειξη των χρονίως αποφραγμένων αρτηριών.
Το σκιαγραφικό υγρό διευκολύνει τη λήψη εικόνων των στεφανιαίων αρτηριών υψηλής ανάλυσης και σε αληθή χρόνο, αποκαλύπτοντας την ανατομική κατάσταση του αυλού των στεφανιαίων αγγείων. Αυτές οι εικόνες επιτρέπουν την ακριβή αξιολόγηση της παρουσίας στενώσεων, απόφραξης ή άλλων ανωμαλιών που μπορεί να εμποδίζουν τη ροή του αίματος στην καρδιά.
Κατά τη διάρκεια της στεφανιογραφίας, ο ασθενής είναι ξύπνιος, χορηγείται πολύ ήπια μέθη, ενώ στο σημείο της παρακέντησης εγχέεται ενδοδερμικά τοπικό αναισθητικό (ξυλοκαΐνη) για την μείωση της ένταση του αισθήματος νυγμού που μπορεί να αισθανθεί ο ασθενής κατά τη διάρκεια της παρακέντησης. Επιπλέον, στην περίπτωση της διακερκιδικής προσπέλασης εντός της κερκιδικής αρτηρίας χορηγείται αγγειοδιασταλτικό φάρμακο συνήθως verapamil το οποίο προκαλεί αίσθημα καύσου στο χέρι διάρκειας 30 δευτερολέπτων και το οποίο εν συνεχεία αποδράμει πλήρως.
Η στεφανιογραφία δεν χρησιμοποιείται μόνο για διαγνωστικούς σκοπούς, αλλά και για θεραπευτικές επεμβάσεις. Εάν διαπιστωθούν στενώσεις ή αποφράξεις, μπορεί να γίνει άμεση παρέμβαση, όπως η αγγειοπλαστική με μπαλόνι ή η τοποθέτηση stent, για την αποκατάσταση της φυσιολογικής ροής του αίματος.
Η εξέταση είναι συνήθως ελάχιστα επεμβατική, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων πραγματοποιείται με παρακέντηση της κερκιδικής αρτηρίας από το χέρι και εν συνεχεία ο ασθενής μπορεί να εξέλθει του νοσοκομείου ακόμη και την ίδια ημέρα χωρίς την ανάγκη διανυκτέρευσης στο νοσοκομείο.
Μετά το πέρας της επέμβασης τοποθετούνται συσκευές αιμόστασης [αιμοστατικό βραχιόλι στο χέρι (TR band το οποίο περιέχει αεροθάλαμο από τον οποίο προοδευτικά αφαιρείται αέρας) το οποίο παραμένει για μερικές ώρες και εν συνεχεία αφαιρείται και ειδικό βύσμα από βιοαπορροφήσιμη ουσία στη μηριαία αρτηρία στο πόδι, η οποία απορροφάται σε διάστημα 3 μηνών (Angioseal)].
Παρόλο που η διαγνωστική στεφανιογραφία προσφέρει ακριβή και λεπτομερή δεδομένα, η επιλογή της ως διαγνωστική μέθοδος εξαρτάται από τη συνολική κατάσταση και της κλινικής εικόνας και των συμπτωμάτων του ασθενούς.
Πόσο διαρκεί η στεφανιογραφία;
Η διαδικασία της στεφανιογραφίας συνήθως διαρκεί περίπου 20-30 λεπτά. Ωστόσο, η συνολική διάρκεια της επίσκεψης στο νοσοκομείο μπορεί να είναι μεγαλύτερη, περιλαμβάνοντας τον χρόνο προετοιμασίας, τη διάρκεια της ίδιας της εξέτασης και την περίοδο αποκατάστασης και παρακολούθησης μετά την επέμβαση.
Πότε γίνεται η διαγνωστική στεφανιογραφία;
Η διαγνωστική στεφανιογραφία πραγματοποιείται σε διάφορες περιπτώσεις, κυρίως όταν υπάρχει ισχυρή υποψία υποκείμενης στεφανιαίας νόσου, για να εκτιμηθεί η κατάσταση των στεφανιαίων αρτηριών και να καθοδηγηθεί η κατάλληλη θεραπευτική στρατηγική. Οι κύριες ενδείξεις για τη διενέργεια στεφανιογραφίας περιλαμβάνουν:
- Συμπτώματα Στεφανιαίας Νόσου: στηθαγχικά ενοχλήματα όπως, πόνος στο στήθος, αίσθημα σφιξίματος και βάρους στο στήθος, δύσπνοια.
- Ανάδειξη στεφανιαίας νόσου και στενώσεων των στεφανιαίων αρτηριών σε αξονική στεφανιογραφία.
- Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.
- Καρδιακή ανακοπή
- Κακοήθεις καρδιακές αρρυθμίες όπως κοιλιακή ταχυκαρδία
- Προγραμματισμός Επεμβατικών Καρδιοχειρουργικών Θεραπειών στα πλαίσια του προεγχειρητικού ελέγχου
- Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας προηγούμενης θεραπείας όπως της βατότητας και της τοποθέτησης προηγούμενων ενδοστεφανιαίων προθέσεων (stents) ή/και μοσχευμάτων σε ασθενείς με ιστορικό επέμβασης αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (bypass), με τη χρήση συνήθως τεχνικών ενδοαγγειακής απεικόνισης (IVUS/OCT)
Η απόφαση για τη διενέργεια στεφανιογραφίας λαμβάνεται από τον καρδιολόγο βάσει των κλινικών συμπτωμάτων του ασθενούς, των αποτελεσμάτων άλλων διαγνωστικών εξετάσεων και της συνολικής κλινικής εικόνας του ασθενούς.
Υπάρχουν επιπλοκές μετά την στεφανιογραφία;
Ναι, όπως κάθε ιατρική επέμβαση, η στεφανιογραφία μπορεί να συνοδεύεται από ορισμένες επιπλοκές, αν και οι σοβαρές επιπλοκές είναι σχετικά σπάνιες (<1/1000). Ορισμένες από τις πιθανές επιπλοκές περιλαμβάνουν:
- Αλλεργικές αντιδράσεις: Οι ασθενείς μπορεί να αναπτύξουν αλλεργικές αντιδράσεις στο σκιαγραφικό υγρό που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Αυτές οι αντιδράσεις μπορεί να είναι ήπιες, όπως εξάνθημα ή κνησμός, αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να είναι σοβαρές, όπως αναφυλακτικές αντιδράσεις.
- Επιπλοκές από την εισαγωγή των καθετήρων στις αρτηρίες: Η εισαγωγή του καθετήρα μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές όπως τραυματισμός των αγγείων ή αιμορραγία και αιματώματα στη θέση εισαγωγής/παρακέντησης, είτε στον καρπό είτε στη βουβωνική χώρα.
- Καρδιοαγγειακές επιπλοκές: Εάν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας προκληθεί κάποια βλάβη στα στεφανιαία αγγεία όπως απόφραξη και εμβολή από θρόμβο ή έγχυση αέρα, διαχωρισμός του τοιχώματος των στεφανιαίων αγγείων μπορεί να προκύψουν προβλήματα, όπως αρρυθμίες, πόνος στο στήθος, δύσπνοια, οξύ έμφραγμα και καρδιακή ανακοπή. Ωστόσο αυτά τα συμβάματα είναι εξαιρετικά σπάνια και συνήθως αντιμετωπίζονται άμεσα από επεμβατικό καρδιολόγο που διενεργεί την επέμβαση.
- Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο: Εξαιρετικά σπάνια επιπλοκή η οποία μπορεί να προκύψει λόγω τραυματισμού των αγγείων κατά τη διέλευση των καθετήρων και την αποκόλληση αθηρωματικού υλικού από τα τοιχώματα των αγγείων ή την δημιουργία και τον επακόλουθο εμβολισμό από μικρούς θρόμβους ή φυσαλίδες αέρα.
- Νεφρική Βλάβη: Το σκιαγραφικό υγρό περιέχει ιώδιο, το οποίο μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία των νεφρών, ειδικά σε ασθενείς με προϋπάρχουσες νεφρικές παθήσεις. Αυτή η επιπλοκή είναι σπάνια, αλλά απαιτεί παρακολούθηση της νεφρικής λειτουργίας πριν και μετά την εξέταση.
Παρά αυτές τις ως άνω αναφερόμενες και εξαιρετικά σπάνιες επιπλοκές, η στεφανιογραφία είναι γενικά μια ασφαλής και σχετικά ανώδυνη διαδικασία με εξαιρετικά υψηλή διαγνωστική αξία και εξαιρετικά υψηλό ποσοστό επιτυχίας.
Που μπορεί να γίνει η εξέταση;
Η διαγνωστική στεφανιογραφία μπορεί να πραγματοποιηθεί σε εξειδικευμένα ιατρικά κέντρα που διαθέτουν την απαραίτητη υποδομή και τεχνολογία για την εξέταση. Η στεφανιογραφία γίνεται σε αιμοδυναμικά εργαστήρια, τα οποία βρίσκονται εντός νοσοκομείων ή κλινικών και είναι εξοπλισμένα με σύγχρονο εξοπλισμό, όπως μηχανήματα ακτινοσκόπησης, καθετήρες, σύρματα, μπαλόνια, stents και μηχανήματα ενδοαγγειακή απεικόνισης και λειτουργικής εκτίμησης των στεφανιαίων αγγείων.
Η επιλογή του τόπου για την εκτέλεση της στεφανιογραφίας εξαρτάται από τις ανάγκες του ασθενούς, την επείγουσα κατάσταση και τη διαθεσιμότητα των υπηρεσιών. Ο καρδιολόγος σας θα σας καθοδηγήσει στο κατάλληλο κέντρο ή νοσοκομείο όπου μπορεί να γίνει η εξέταση, εξασφαλίζοντας ότι έχετε την κατάλληλη φροντίδα και υποστήριξη για τη διαδικασία.
Ποιο είναι το κόστος της διαγνωστικής στεφανιογραφίας;
Το κόστος της διαγνωστικής στεφανιογραφίας μπορεί να διαφέρει σημαντικά ανάλογα με την κλινική ή το νοσοκομείο που πραγματοποιεί την εξέταση και το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης που χρησιμοποιείται.
Συμβουλευτείτε τον επεμβατικό καρδιολόγο Δρ. Ανδρέα Καλογερόπουλο για ακριβείς πληροφορίες κόστους και την πολιτική κάλυψης πριν από την εξέταση.
